Bilgilendirme: Bu içerik, resmî kurum açıklamaları ve yaygın kabul gören bilimsel görüşler doğrultusunda genel bilgilendirme amacı taşır. Kısa vadeli deprem tahmini bugün için mümkün değildir; burada anlatılanlar deprem başladıktan sonra saniyeler kazandırabilen erken uyarı (EEW) çözümleri ile “son depremler / yakınımdaki deprem oldu mu” sorularına hızlı yanıt veren bildirim ve doğrulama uygulamalarıdır. Acil durumda 112’yi arayınız ve AFAD ile yerel yönetimlerin talimatlarını takip ediniz.
Depremi hissettiğinizde ilk refleks çoğu zaman aynıdır: “Yakınımda deprem oldu mu?” veya “Son depremler listesi nerede?” Bu rehber; Türkiye’de ve yurt dışında güvenilir kabul edilen deprem uygulamalarını tek sayfada toplayarak hangi senaryoda hangisini kullanmanız gerektiğini açıklar ve Android Deprem Uyarıları’nın nasıl etkinleştirileceğini adım adım gösterir.
Türkiye’de Güvenilir Deprem Uygulamaları
-
Android Deprem Uyarıları (telefona gömülü): Milyonlarca cihazın ivmeölçer verisini anonimleştirerek P-dalgasını algıladığında bulunduğunuz bölgede saniyeler önce uyarı gösterebilir. Ayarlar → Konum → “Deprem Uyarıları” açık olmalıdır. Ayrıntı: Android Yardım.
-
Kandilli deprem uygulaması (Rasathane): Türkiye’deki sismik olayları çok hızlı yayınlar; büyüklük, konum ve derinlik bilgisine çabucak ulaşırsınız. Kandilli Rasathanesi.
-
AFAD deprem uygulaması (AFAD Acil): Toplanma alanları, 112’ye hızlı erişim, afet anı rehberleri ve Türkiye Deprem Veri Merkezi’ne bağlantılar sunar. AFAD.
-
EMSC – LastQuake: İstasyon verisi + tanık bildirimleriyle depremleri çok hızlı doğrular ve bildirir; küresel ölçekte etkilidir. EMSC.
“Son Depremler” ve “Yakınımdaki Deprem Oldu mu?” Nasıl Kontrol Edilir?
Depremi hissettiğinizde veya yakınınızda bir deprem olup olmadığını öğrenmek istediğinizde iki hızlı yol vardır: (1) Rasathane ve AFAD gibi resmî kaynaklardan yayınlanan son depremler listelerini ve haritaları kontrol etmek; (2) LastQuake üzerinden istasyon verisi ve kullanıcı tanıklıklarını görmek. Android kullanıyorsanız, Android Deprem Uyarıları açık olduğunda sarsıntı dalgaları size ulaşmadan saniyeler önce uyarı almanız mümkün olabilir.
Android Deprem Uyarısı Nasıl Açılır?
-
Telefonunuzda Ayarlar → Konum menüsüne girin.
-
Deprem Uyarıları seçeneğini bulun ve Açık konuma getirin.
-
Bildirim ve (gerekliyse) konum izinlerini engellemediğinizden emin olun.
-
Pil tasarrufu/arka plan kısıtlamalarını bu özellik için devre dışı bırakın; aksi halde uyarı gecikebilir.
Not: Episantruma çok yakınsanız “kör bölge” nedeniyle hiçbir sistem uyarıyı yetiştiremeyebilir. EEW garanti değildir; ek zaman kazandırır.
Kandilli ve AFAD Deprem Uygulamaları: Farkları
-
Kandilli (Rasathane): Sismolojik çözüm sonrası hızlı bilgi (büyüklük, konum, derinlik).
-
AFAD: Afet yönetimi odaklı işlevler (toplanma alanı, 112, rehberler) + deprem listeleri.
LastQuake nedir?
LastQuake, Euro-Med Sismoloji Merkezi’nin (EMSC) uygulamasıdır. İstasyon verileri ve kullanıcı tanıklıklarını birleştirerek depremleri hızla doğrular, yoğunluk haritaları üretir ve anlık bildirim gönderir. Uyarı eşiğini (ör. M≥4.5) kendiniz ayarlayabilirsiniz. Daha fazla bilgi: EMSC.
Yurt Dışında Erken Uyarı Sistemleri
-
ABD Batı Kıyısı (California–Oregon–Washington): MyShake / ShakeAlert — USGS’nin kamu EEW sistemi, deprem dalgaları size ulaşmadan önce saniyeler kazandıran bildirimler gönderebilir. USGS ShakeAlert.
-
Japonya: JMA tabanlı uygulamalar (Safety Tips, Yurekuru, NERV) — Japon Meteoroloji Ajansı’nın erken uyarı verilerini ileten yerel uygulamalar yaygındır. JMA.
Hazırlık: Deprem Çantanızı Tamamlayın
Uyarı sistemleri saniyeler kazandırır; asıl farkı hazırlık yaratır. Ev/iş planı yapın, yakınlarla iletişim yöntemlerini belirleyin ve güncel bir deprem çantası hazırlayın. Ayrıntılı kontrol listesi için: Deprem Çantası Nasıl Hazırlanır? Deprem Çantasında Bulunması Gerekenler.
Deprem Anında Ne Yapmalı? (Kısa Rehber)
-
Çök–Kapan–Tutun: Dizlerin üzerine çök, sağlam bir eşyanın altına veya yanına kapan, düşmemek için tutun.
-
Asansörü kullanma. Sarsıntı bitene kadar merdivene yönelme; eşya düşmelerine dikkat et.
-
Gaz/elektrik: Güvenliyse ana vanayı ve sigortayı kapat, açık alev kullanma.
-
Açık alandaysan: Binalardan, direk ve köprülerden uzak dur.
Toplanma Alanı & Aile Planı
-
Toplanma alanını önceden belirleyin ve ailenizle paylaşın (harita kaydı yapın).
-
Tek mesaj kuralı: Yoğunlukta SMS/mesajlaşma aramadan daha güvenilir olabilir.
-
Şehir dışı bir yakınınızı “haberleşme kişisi” olarak belirleyin.
Telefon Ayar İpuçları (Özet)
-
Android: Ayarlar › Konum › Deprem Uyarıları Açık; bildirim ve konum izinleri açık; pil kısıtlama yok.
-
iPhone: Ayarlar › Bildirimler › Hükümet/Acil Uyarılar ülkeye göre gözükebilir; Türkiye’de her bölgede aktif olmayabilir.
-
Erişilebilirlik: Titreşim, LED flaş uyarısı ve yüksek sesli zil tanımlayın.
Sık Sorulan Sorular
Depremi günler öncesinden haber veren bir uygulama var mı?
Hayır. Bugün için kısa vadeli deprem tahmini mümkün değildir. Güvenilir olanlar, deprem başladıktan sonra saniyeler kazandıran erken uyarı ve hızlı doğrulama uygulamalarıdır.
Yakınımdaki deprem oldu mu, en hızlı nasıl öğrenirim?
Rasathane ve AFAD son depremler listelerine bakabilir, LastQuake üzerinden tanık bildirimleriyle anlık yoğunluk haritalarını görebilirsiniz. Android’de Deprem Uyarıları açıksa, sarsıntı size ulaşmadan önce uyarı alma şansınız da vardır.
iPhone’da hangi uygulamalar işe yarar?
iPhone’da Google’ın gömülü “Deprem Uyarıları” özelliği yoktur. Türkiye’de Rasathane ve LastQuake ile hızlı bildirim alabilir; seyahatlerde bölgesel sistemlerin yerel uygulamalarını (ör. JMA, ShakeAlert) tercih edebilirsiniz. Bilgi: JMA, USGS ShakeAlert.
Uygulamalar hatasız mı?
Hiçbir sistem %100 hatasız değildir; nadiren gecikme veya kaçırma olabilir. Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır. Acil durumda 112’yi arayınız ve resmî kurumları takip ediniz. Marka adları yalnızca bilgilendirme amacıyla anılmıştır.
Yasal not: Uyarılar garanti değildir; acil durumda 112’yi arayınız ve resmî kurumları takip ediniz.